نقش پنهان دلالان در بحران بازار کاغذ | بررسی دلایل گرانی و کمبود کاغذ در ایران

📉 نقش دلالان در نابسامانی بازار کاغذ | بررسی عوامل پنهان در بحران قیمت و عرضه

🔍 مقدمه

بازار کاغذ در سال‌های اخیر با نوسانات شدید قیمت، کمبود عرضه و بی‌ثباتی مواجه بوده است. در حالی که عوامل مختلفی مانند تحریم‌ها، نوسانات ارزی و کاهش تولید داخلی در این بحران نقش دارند، یکی از مهم‌ترین و کمتر بررسی‌شده‌ترین عوامل، حضور گسترده دلالان در زنجیره تأمین کاغذ است.

💼 دلال کیست و چه نقشی دارد؟

دلالان یا واسطه‌ها افرادی هستند که بدون تولید یا واردات مستقیم، با خرید و فروش کاغذ در حجم بالا، سودهای کلان کسب می‌کنند. این افراد معمولاً با استفاده از رانت اطلاعاتی، ارتباطات خاص یا سرمایه زیاد، کاغذ را از تولیدکننده یا واردکننده خریداری کرده و با قیمت‌های بالاتر به مصرف‌کننده نهایی (ناشران، چاپخانه‌ها، تولیدکنندگان بسته‌بندی و...) می‌فروشند.

⚠️ تأثیرات منفی دلالی بر بازار کاغذ

حضور دلالان در بازار کاغذ باعث بروز مشکلات زیر می‌شود:

- افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها: دلالان با احتکار یا عرضه محدود، قیمت‌ها را به صورت مصنوعی بالا می‌برند.

- کاهش شفافیت بازار: نبود اطلاعات دقیق درباره قیمت واقعی و موجودی کاغذ، تصمیم‌گیری را برای مصرف‌کنندگان دشوار می‌کند.

- بی‌ثباتی عرضه: دلالان با کنترل جریان توزیع، عرضه را نوسانی و غیرقابل پیش‌بینی می‌کنند.

- تضعیف تولیدکنندگان واقعی: تولیدکنندگان داخلی به دلیل رقابت نابرابر با دلالان، توان رقابت و توسعه را از دست می‌دهند.

📊 آمار و شواهد

بر اساس گزارش‌های منتشرشده توسط اتحادیه‌های صنفی، در برخی دوره‌ها بیش از ۳۰٪ از کاغذ وارداتی توسط واسطه‌ها خریداری شده و با سودهای چندبرابری به بازار تزریق شده است. این موضوع نه‌تنها موجب افزایش قیمت تمام‌شده محصولات چاپی شده، بلکه بسیاری از ناشران کوچک را به تعطیلی کشانده است.

✅ راهکارهای مقابله با دلالی در بازار کاغذ

برای کاهش نقش دلالان و ایجاد ثبات در بازار، اقدامات زیر پیشنهاد می‌شود:

- ایجاد سامانه شفاف توزیع کاغذ: ثبت و رصد معاملات کاغذ از واردات تا مصرف نهایی.

- حمایت از تولیدکنندگان داخلی: ارائه تسهیلات مالی، یارانه انرژی و مواد اولیه.

- تخصیص سهمیه مستقیم به مصرف‌کنندگان واقعی: ناشران، چاپخانه‌ها و تولیدکنندگان بسته‌بندی.

- افزایش نظارت نهادهای دولتی و صنفی: جلوگیری از احتکار و معاملات غیرشفاف.

📝 نتیجه‌گیری

دلالان با ایجاد اختلال در زنجیره تأمین کاغذ، نقش مهمی در نابسامانی بازار ایفا می‌کنند. مقابله با این پدیده نیازمند عزم جدی، شفاف‌سازی فرآیندها و حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان واقعی است. تنها با حذف واسطه‌های غیرضروری می‌توان به ثبات، عدالت و توسعه پایدار در صنعت کاغذ دست یافت.